Temat kompleksowy: WAKACYJNE PODRÓŻE
DATA: 09.06.2020r r
CZAS REALIZACJI: 2x po ok 30min z przerwą na odpoczynek/ zabawę ruchową
Temat dnia: W górach i w lesie
Wysłuchanie opowiadania Ewy Stadtmüller „Jak dobrze nam zdobywać góry”
Rodzice uwielbiali górskie wyprawy. Kilka razy w roku pakowali plecaki i wyruszali na szlak.
– Jeszcze trochę podrośniecie i wybierzemy się w góry wszyscy razem – obiecywał dzieciom tata.
– Ale kiedy to będzie? – niecierpliwił się Olek.
– Może już niedługo… – uśmiechnęła się mama. – Maj jest w tym roku taki piękny…
To chyba tatę przekonało, bo już następnego dnia zaczął planować pierwszy rodzinny rajd.
– Chcecie zobaczyć, dokąd pójdziemy? – zapytał, rozkładając mapę. – Najpierw szlak poprowadzi nas wąwozem, potem kawałek przez las i wyjdziemy na grań.
– Na co? – nie zrozumiała Ada.
– Grań to inaczej grzbiet górski – wyjaśniła mama. – Zobaczycie, jak pięknie wyglądają wiosną górskie łąki zwane przez górali halami.
– Tylko pamiętaj: żadnego marudzenia – upominał siostrę Olek.
Trzeba przyznać, że Ada bardzo się starała. Szła dzielnie i nie narzekała, chociaż po dwóch godzinach marszu poczuła się trochę zmęczona.
– A daleko jeszcze do tych halek? – zapytała.
– Do hal? – roześmiała się mama. – Bliżej niż myślisz.
Rzeczywiście, gdy tylko wyszli z lasu, Ada aż krzyknęła z zachwytu.
– Są!!! Są hale!! Są baranki i pan barankarz w kapeluszu!!!
– Pan barankarz nazywa się baca – uśmiechnął się tato – a pomaga mu dwóch młodych juhasów. Zobacz, są jeszcze tacy pasterze, co biegają na czterech łapach i szczekaniem zaganiają owieczki do stada. Ten większy ma na imię Bacuś, a ten mniejszy – Gronik. Była jeszcze Dolina…
– Dolina ma szczeniaki i musi się nimi zajmować – uśmiechnął się baca i zaprosił całe towarzystwo do bacówki, czyli drewnianej, okopconej jałowcowym dymem, chatki, gdzie nad paleniskiem wędziły się żółte góralskie serki zrobione z owczego mleka.
– Weźmiemy sobie takiego świeżutkiego oscypka na kolację – obiecał tata. Baca zapakował serek, po czym postawił na stole cztery drewniane kubki, do których nalał czegoś, co wyglądało jak kefir.
– To żętyca. Zostaje po zrobieniu oscypków – wyjaśniła mama. – Jest bardzo zdrowa. W smaku trochę przypomina maślankę.
– Żętyca… – powtórzył Olek, żeby lepiej zapamiętać.
– A wiecie, jak się nazywa to, czym się podpieram? – zapytał baca, mrużąc jedno oko.
– Laska? – próbowała zgadnąć Ada.
– Raczej… siekierka – poprawił ją Olek.
– Nie jest to siekiera i nie jest to laga. To, czym się podpieram, to moja ciupaga – zrymowało się bacy, który bardzo z siebie zadowolony, podkręcił wąsa i po chwili zastanowienia dokończył.
– To, co góral ma na nogach, kierpcami się zowie. Nie ma spodni ino portki, kapelusz na głowie. Cuchą się owinie, kiedy wiatr na hali, a gdy słonko zajdzie, to watrę rozpali.
To dopiero była łamigłówka. Na szczęście mama z tatą znali się na góralskiej mowie i wyjaśnili, że kierpce to skórzane góralskie buty, cucha to wełniane góralskie okrycie, coś w rodzaju krótkiej peleryny, a watra – ognisko.
– Mamuś, a dlaczego górale mówią… inaczej niż my? – zapytał Olek późnym popołudniem,
gdy dotarli już do schroniska.
– Mówią po swojemu, czyli gwarą – wyjaśniła mama. – Ludzie mieszkający w różnych regionach Polski różnią się od siebie: językiem, strojem, zwyczajami…
– Sami się o tym przekonacie, kiedy odwiedzimy Śląsk albo Kaszuby – włączył się do rozmowy tato.
– A kiedy odwiedzimy? – zapytał Olek, który zdążył już nabrać ochoty na kolejną rodzinną wyprawę.
Pytania:
- Co ciekawego zobaczyli Ada i Olek podczas pobytu w górach?
- Dlaczego baca mówił językiem nie zrozumiałym dla Olka i Ady.
Słowniczek:
Juhas – młodszy pomocnik bacy podczas wypasu owiec
Baca - zazwyczaj był on jednym z bogatszych gospodarzy (gazdów), gdyż musiał swoim majątkiem gwarantować zobowiązania wobec właścicieli owiec. Do obowiązków bacy należało rozliczanie się z właścicielami owiec (gazdami), wyrabianie sera i innych produktów mlecznych, nadzór nad juhasami oraz pilnowanie ogniska w bacówce.
Zabawa matematyczna – Góralskie liczenie.
Zadanie 1.
Na hali, na hali
10 owiec juhas pasie
Dwie w góry mu uciekły.
Ile teraz masz owiec, juhasie?
DZ układają 10 dowolnych liczmanów. Odsuwają 2. Układają działanie / lub zapisują/:
10 – 2 = 8
Odpowiadają na pytanie:
Teraz jest 8 owiec.
Tak samo postępują przy innych zadaniach.
Zadanie 2.
Do zagrody 9 owiec
wpędził juhas młody.
Ale cztery starsze owce
uciekły z zagrody.
Policz teraz szybko mi –
ile owiec w zagrodzie śpi?
Zadanie 3.
Na hali, na hali
raz się tak zdarzyło,
że do 7 starszych owiec
3 młode przybyły.
Powiedz teraz mi –
ile wszystkich owiec
w zagrodzie śpi?
Zadanie 4.
Na łące pod górą
juhas owce pasie;
cztery czarne owce
i pięć białych hasa.
Ile wszystkich owiec
jest w stadzie juhasa?
Kolorowanie stroju góralskiego
*patrz pliki do pobrania –para w stroju góralskim
Zabawa ruchowa Hasła.
Na hasło: Wspinaczka, DZ stoją i wyciągają ręce w górę, wykonując ruchy naprzemienne.
Na hasło: Spacer, DZ maszerują
Zgaduj – zgadula
Jakie drzewa mogą rosnąć w lesie? /wymień trzy gatunki/
2. Co nam daje las? / wymień trzy korzyści/
3. Dla jakich zwierząt drzewa są domem?
4. Kto opiekuje się lasem?
5. Jakie zwierzęta można spotkać w lesie?
6. Co zanieczyszcza powietrze? Jak temu przeciwdziałać
Doświadczenie i obserwacja – Czy powietrze jest czyste?
Sprawdzanie czystości powietrza przy domu i jeśli to możliwe przy ruchliwej ulicy
Potrzebne będą :waciki kosmetyczne.
DZ biorą waciki, wycierają nimi listki nisko rosnących drzew i krzewów przy domu i przy
ruchliwej ulicy. Porównują stopień zabrudzenia wacików.
• Wyciągnięcie wniosków po obejrzeniu wacików.
Powietrze jest zanieczyszczone, zanieczyszczają je między innymi spaliny pojazdów.
Karta pracy, cz. 4, s. 61./fioletowa/
Rysowanie po śladach drugiej połowy rysunku misia i lalki. Kolorowanie rysunków. Kończenie
rysowania hulajnogi według wzoru.
Karta pracy, cz. 4, s. 62./fioletowa/
Słuchanie, dokąd podróżują ludzie podanymi środkami lokomocji. Naklejanie obok obrazków
środków lokomocji obrazków odpowiednich miejsc.
Karta pracy, cz. 4, s. 63./fioletowa/
Nawlekanie muszelek na nitkę według wzoru (rytmu).
Dla chętnych:
*patrz pliki do pobrania – cień w górach
*patrz pliki do pobrania – labirynt
*patrz pliki do pobrania – puzzle paskowe
Scenariusz opracowany został na podstawie planu miesięcznego na miesiąc marzec 2020 r., w oparciu o materiały edukacyjne Wydawnictwo MAC Edukacja oraz Program edukacji przedszkolnej ,,Wokół przedszkola” MAC Edukacja.